Από σήμερα (09/10/2025), τα εμβάσματα αλλάζουν εποχή: οι τράπεζες υποχρεωμένες να προσφέρουν «αστραπιαίες» συναλλαγές
Η εποχή των ημερών αναμονής για να ολοκληρωθεί μια τραπεζική μεταφορά φτάνει στο τέλος της. Από τις 9 Οκτωβρίου 2025, οι τράπεζες και οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών (PSPs) σε ολόκληρη την Ευρωζώνη υποχρεούνται να δίνουν στους πελάτες τους τη δυνατότητα να στέλνουν και να λαμβάνουν άμεσες πληρωμές σε ευρώ — σε χρόνο που μετριέται πλέον σε… δευτερόλεπτα.
Η συγκεκριμένη υποχρέωση αποτελεί το δεύτερο βήμα μιας σειράς ευρωπαϊκών μέτρων που ξεκίνησαν να εφαρμόζονται από τον Ιανουάριο του 2025, με στόχο να καταστήσουν τις ψηφιακές συναλλαγές ταχύτερες, ασφαλέστερες και οικονομικότερες για όλους τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της ΕΕ.
Πληρωμές «σε πραγματικό χρόνο», 24 ώρες το 24ωρο
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι νέες άμεσες πληρωμές σε ευρώ (instant payments) δεν θα χρειάζονται πλέον μέρες για να ολοκληρωθούν, όπως συμβαίνει με τις παραδοσιακές μεταφορές πίστωσης. Αντίθετα, η εκκαθάριση και η πίστωση του ποσού θα γίνονται σε λίγα δευτερόλεπτα, οποιαδήποτε ώρα και ημέρα — ακόμη και τα Σαββατοκύριακα ή τις αργίες.
Αυτό σημαίνει ότι ένας πολίτης θα μπορεί, για παράδειγμα, να στείλει χρήματα σε φίλο, επαγγελματία ή προμηθευτή στις 2 τα ξημερώματα της Κυριακής, και ο παραλήπτης θα τα βλέπει άμεσα στον λογαριασμό του.
Νέος μηχανισμός ασφαλείας: Επαλήθευση του Δικαιούχου (VoP)
Μαζί με την υποχρέωση αποστολής άμεσων πληρωμών, οι πάροχοι υπηρεσιών εισάγουν και ένα νέο σύστημα επαλήθευσης ταυτότητας του δικαιούχου, γνωστό ως Verification of Payee (VoP).
Πρακτικά, πριν εκτελεστεί οποιαδήποτε μεταφορά, το σύστημα θα ελέγχει αν το όνομα του παραλήπτη ταιριάζει με τον αριθμό IBAN που δηλώνει ο πληρωτής. Αν εντοπιστεί ασυμφωνία, ο χρήστης θα ενημερώνεται άμεσα, αποφεύγοντας έτσι πιθανή απάτη ή λανθασμένη μεταφορά.
Η υπηρεσία αυτή θα είναι εντελώς δωρεάν για τον αποστολέα, και αναμένεται να περιορίσει σημαντικά τα φαινόμενα εξαπάτησης, που τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί λόγω της ψηφιοποίησης των πληρωμών.
Χωρίς «κρυφές» χρεώσεις
Μία ακόμη σημαντική αλλαγή είναι ότι οι τράπεζες δεν επιτρέπεται πλέον να επιβάλλουν υψηλότερες προμήθειες για άμεσες πληρωμές σε σχέση με τις παραδοσιακές μεταφορές.
Με απλά λόγια, ο πολίτης δεν θα πληρώνει τίποτα παραπάνω για να στείλει τα χρήματά του άμεσα, αντί να περιμένει ημέρες. Αυτή η ρύθμιση στοχεύει να εξαλείψει τις διακρίσεις μεταξύ «κλασικών» και «real-time» συναλλαγών, κάνοντας την ταχύτητα κανόνα και όχι προνόμιο.
Περισσότερος ανταγωνισμός, καλύτερες υπηρεσίες
Ένα ακόμη σημείο-κλειδί της νέας οδηγίας είναι ότι διευρύνεται ο κύκλος των συμμετεχόντων στα ευρωπαϊκά συστήματα πληρωμών.
Πλέον, όχι μόνο οι τράπεζες, αλλά και ιδρύματα πληρωμών και ηλεκτρονικού χρήματος (όπως fintech εταιρείες) μπορούν να έχουν άμεση πρόσβαση στα δίκτυα πληρωμών της Ευρωζώνης. Αυτό αναμένεται να ενισχύσει τον ανταγωνισμό, να ρίξει το κόστος των υπηρεσιών και να επιταχύνει την καινοτομία στον χώρο των χρηματοοικονομικών τεχνολογιών.
Ένα βήμα προς την πλήρη ψηφιακή ενοποίηση
Η πρωτοβουλία των «άμεσων πληρωμών» δεν είναι μεμονωμένο μέτρο, αλλά μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής της ΕΕ για τη δημιουργία μιας ενιαίας, ψηφιακής αγοράς χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.
Η λογική είναι απλή: αν μπορείς να στείλεις μήνυμα ή φωτογραφία σε δευτερόλεπτα, γιατί όχι και χρήματα; Με την εφαρμογή αυτών των κανόνων, η Ευρώπη κάνει ένα σημαντικό βήμα προς μια πιο ευέλικτη, ασφαλή και “έξυπνη” οικονομία, όπου η ρευστότητα και η ταχύτητα δεν γνωρίζουν σύνορα.
Τι σημαίνει για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις
Για τους απλούς χρήστες, η αλλαγή σημαίνει τέλος στις καθυστερήσεις και μεγαλύτερη σιγουριά σε κάθε συναλλαγή. Για τις επιχειρήσεις, ειδικά τις μικρομεσαίες, οι άμεσες πληρωμές θα βελτιώσουν τη ρευστότητα και θα επιτρέψουν καλύτερη διαχείριση ταμειακών ροών.
Επιπλέον, η δυνατότητα επαλήθευσης του δικαιούχου θα περιορίσει τα περιστατικά όπου χρήματα καταλήγουν σε λάθος λογαριασμούς – ένα φαινόμενο που συχνά απαιτούσε χρονοβόρες διαδικασίες για να διορθωθεί.
Το μέλλον των συναλλαγών είναι ήδη εδώ
Η μετάβαση στις άμεσες πληρωμές είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια τεχνολογική αναβάθμιση. Είναι μια μετατόπιση νοοτροπίας: από την εποχή της αναμονής και των προμηθειών, σε μια εποχή αμεσότητας, διαφάνειας και εμπιστοσύνης.
Με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να θέτει σαφείς κανόνες και τις τράπεζες να προσαρμόζονται, το χρήμα στην Ευρώπη γίνεται πλέον εξίσου “γρήγορο” όσο και η πληροφορία.
