Η κυβέρνηση βάζει στο μικροσκόπιο την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ), με στόχο να προστατεύσει τις αυξήσεις που θα έρθουν στις συντάξεις από το 2026 αλλά και τα οφέλη από τις φοροελαφρύνσεις που θα εξαγγείλει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη ΔΕΘ. Το υπουργείο Εργασίας επεξεργάζεται ένα σχέδιο «ριζικής αναμόρφωσης» ώστε οι επιβαρύνσεις να μην «καταπίνουν» τις πολυαναμενόμενες αυξήσεις.

Το διπλό σχέδιο που συζητείται

Σύμφωνα με πληροφορίες, στο τραπέζι υπάρχουν δύο βασικές παρεμβάσεις:

• Αυτόματη τιμαριθμοποίηση της ΕΑΣ: Δηλαδή η προσαρμογή της εισφοράς ανάλογα με το ποσοστό αύξησης των συντάξεων, έτσι ώστε οι συνταξιούχοι να μην αλλάζουν κλίμακα κρατήσεων μόνο και μόνο επειδή πήραν μια μικρή αύξηση.
• Αναμόρφωση των κλιμακίων: Η εισφορά δεν θα υπολογίζεται σε ποσά που αυξάνονται αποκλειστικά λόγω φοροελαφρύνσεων (π.χ. αύξηση αφορολογήτου), ώστε να μη χαθεί το καθαρό κέρδος.

Με λίγα λόγια, το υπουργείο επιδιώκει να δημιουργήσει μια «ασπίδα προστασίας» γύρω από τις αυξήσεις του 2026, ώστε να μη μετατραπούν σε… λογιστικό τρικ που στο τέλος αφήνει τους συνταξιούχους με τα ίδια ή και λιγότερα χρήματα.

Πώς λειτουργεί σήμερα η ΕΑΣ

Η ΕΑΣ ξεκινά από 3% για συντάξεις άνω των 1.434 ευρώ και κλιμακώνεται σταδιακά έως και 14% για πολύ υψηλότερα ποσά. Το 2025, η πρώτη κλίμακα πιάνει τους δικαιούχους με 1.434 ευρώ και άνω, ενώ από το 2026 –με βάση την προβλεπόμενη αύξηση 2,6%– θα ανεβαίνει στα 1.471 ευρώ.

Αυτό σημαίνει ότι όσοι συνταξιούχοι φτάσουν μέχρι το όριο αυτό με την αύξηση του 2026 δεν θα πληρώσουν εισφορά. Χωρίς την τιμαριθμοποίηση, θα έμπαιναν κατευθείαν στο καθεστώς ΕΑΣ, χάνοντας όλο το όφελος της αύξησης.

Ο κίνδυνος με τις φοροελαφρύνσεις

Εδώ όμως κρύβεται και η παγίδα: αν το εισόδημα αυξηθεί όχι μόνο από τη σύνταξη αλλά και από φορολογικές παρεμβάσεις (π.χ. μείωση συντελεστών ή αύξηση αφορολογήτου), τότε αρκετοί συνταξιούχοι κινδυνεύουν να «περάσουν» σε ανώτερη κλίμακα εισφοράς. Έτσι, αντί να δουν πραγματικό όφελος, μπορεί να βρεθούν με μεγαλύτερες κρατήσεις.

Παράδειγμα: Συνταξιούχος με σημερινή σύνταξη 1.706 ευρώ πληρώνει 3% ΕΑΣ. Αν το 2026 η σύνταξή του φτάσει στα 1.750 ευρώ, χωρίς την τιμαριθμοποίηση θα «πηδούσε» στη δεύτερη κλίμακα με 6%, χάνοντας όλη την αύξηση. Με την προσαρμογή όμως, η δεύτερη κλίμακα θα ξεκινά από τα 1.787 ευρώ, κι έτσι μένει στο 3%.

Τι θα γίνει με τις επικουρικές

Η μεγάλη αγωνία αφορά όσους έχουν και επικουρική σύνταξη. Εκεί δεν εφαρμόζεται τιμαριθμοποίηση, με αποτέλεσμα η όποια αλλαγή στο φορολογικό καθεστώς να οδηγεί σε μεγαλύτερες κρατήσεις. Ένας σημαντικός αριθμός συνταξιούχων κινδυνεύει να βρεθεί με «καπέλο» που σήμερα δεν πληρώνει, μόνο και μόνο επειδή θα υπάρξει αύξηση στο αφορολόγητο.

Ποιοι θα δουν κέρδος

Με βάση τις προτάσεις που εξετάζονται:

• Όσοι φτάνουν μέχρι τα 1.471 ευρώ τον μήνα θα γλιτώσουν εντελώς από την ΕΑΣ.
• Συνταξιούχοι με περίπου 1.750 ευρώ θα παραμείνουν στην πρώτη κλίμακα 3%, αντί να πάνε στο 6%.
• Αντίστοιχα, οι κλίμακες των επικουρικών θα αναπροσαρμοστούν, αλλά με μεγαλύτερη αβεβαιότητα.

Οι νέες κλίμακες με τιμαριθμοποίηση (2026)

Γιατί γίνεται όλη αυτή η αλλαγή

Η κυβέρνηση θέλει να αποφύγει το «παράδοξο» να δίνει αυξήσεις από τη μια τσέπη και να τις παίρνει πίσω από την άλλη. Η ΕΑΣ θεσπίστηκε αρχικά ως προσωρινό μέτρο, αλλά παραμένει εδώ και χρόνια και έχει μετατραπεί σε βασικό εργαλείο είσπραξης. Τώρα, με τις συντάξεις να αυξάνονται και νέες φορολογικές ελαφρύνσεις να έρχονται, ο κίνδυνος να εξανεμιστούν τα οφέλη είναι πιο ορατός από ποτέ.

Το στοίχημα για το 2026

Αν το σχέδιο υλοποιηθεί, οι περισσότεροι συνταξιούχοι θα δουν πραγματικό καθαρό κέρδος από τις αυξήσεις. Αν όχι, τότε οι περικοπές μέσω ΕΑΣ θα «ροκανίσουν» τις αυξήσεις, αφήνοντας χιλιάδες συνταξιούχους απογοητευμένους.

Το Σάββατο στη ΔΕΘ, ο πρωθυπουργός αναμένεται να δώσει το στίγμα, ανακοινώνοντας το πακέτο των φοροελαφρύνσεων. Από εκεί και πέρα, το υπουργείο Εργασίας θα πρέπει να βρει τη χρυσή τομή, ώστε το 2026 να μη μετατραπεί από «έτος αυξήσεων» σε… «έτος νέων κρατήσεων».